ABD’DE “İNŞAAT YÖNETİMİ” KAVRAMI, CMAA VE PMI STANDARTLARI
Dünyada İşletme yönetimi açısından en ileri ülke sayılan ABD’de 1960 yıllarda bilgisayarların gelişimi ve yaygınlaşması ile birlikte “Bilgisayar destekli İnşaat planlaması” ön plana çıkmaya başlamıştır. 1957-58 yıllarında geliştirilmeye başlanmış olan CPM metodolojisinin kullanımı, 1960'lı yıllarda Amerika Birleşik Devletleri Genel Müteahhitler Birliğince uygulamada ve eğitimde de onaylanmıştır. ABD yönetiminin inşaatla ilgili kuruluşlarının, CPM kullanımını büyük projelerde zorunlu hale getirmesinden sonra ise büyük önem kazanmışlardır. Bu metodolijiyi çözen programlar o denli yaygın ve kullanışlı bir araç haline gelmişlerdir ki; herhangi bir inşaat davasında, mahkemeler bile, CPM çözümünü davayı incelemek için ön şart olarak istemektedirler.
1969 yılında A.B.D’de kurulan PMI, kurulduğundan beri, proje yönetimi standartlarının ve sertifika programlarının oluşturulması konularında dünyanın en önemli kuruluşlarından biri olmuştur. İlk 10 yıl mühendislik, savunma ve inşaat sanayi ağırlıklı faaliyetlerde bulunmuştur. 80’li yıllarda BT sektörünün gelişiyle artan bir büyüme hızı yakalamıştır. Proje Yönetimi kavramlarına genel anlamda bakan ve değerlendiren enstitünün, bugün dünya çapında 250 şubesi ve 225.000 üyesi bulunmaktadır.
1984 yılından itibaren Proje Yönetiminde çalışanlara sertifikasyon sınavları da düzenlemektedir. İlk Proje Yönetim Kılavuz kitabı olan PMBOK® Guide 1969 da yayınlanmıştır.
PMI TR olarak Türkiyede de şubesi olan kuruluşun PMBOK Proje Yönetimi Bilgi Birikimi Klavuzu Türkçe olarak da yayınlanmıştır.
1990’lı yıllardan sonra ise ABD’de “İnşaat Proje Yönetimi” için bir standart oluşturulmuştur. Sn. Prof.Dr.V.Doğan Sorguç önsözünde bu standardı şu şekilde tariflemektedir. “Bu kapsamda, öncelikle mal sahibi veya yatırımcının sorunu olan inşaat proje yönetimi için hazırlanmış bulunan standart, uygar dünyanın girişimcilere sağladığı en büyük destek olduğu gibi, inşaat proje yönetiminin de iş tanımı (job description) niteliğindedir. Öte yandan ABD İnşaat Yöneticileri Birliği’nce (CMAA Construction Management Associotion of America) inşaata özgün biçimde hazırlanmış olan Standart, “İnşaat Yönetim” safhasında görev alan teknik personeli de genel nitelikteki ABD Proje Yönetim Derneği (PMI) esaslarını inşaata uyarlama çabasından kurtarmış bulunmaktadır.”
Sn. Prof.Dr.V.Doğan Sorguç tarafından çevirisi yapılan ve Mühendisler Odası tarafından bastırılan CMAA’nın İnşaat Yönetiminin Hizmet ve Uygulama Standardı şu işlevleri kapsamaktadır.
1. Proje yönetimi
2. Maliyet yönetimi
3. Süre yönetimi
4. Kalite yönetimi
5. Sözleşme uygulaması
6. İş güvenliği programı
Bu standart Sn. Prof.Dr.V.Doğan Sorguç’un da dediği gibi proje yönetiminde bir iş tanımı niteliğindedir. Bu işlevler ile ilgili Yöntem ve araçları tariflemez.
Soru: Proje Yönetimi ve Planlama, insanlığın oluşumundan beri içeriği değişmeyen kavramlar değil midir? Onları günümüzde farklı yapan bu kavramların yazılı hale gelmesi midir? Günümüzdeki “Proje Yönetimi” kavramını geçmişten farklı kılan nedir? Yöntemler mi? Araçlar mı? Teknoloji mi?
Bugünün dünden farkı nedir?
Bu standart öncesi projeler de proje yönetimi, maliyet yönetimi, süre yönetimi, kalite yönetimi, sözleşme uygulaması, iş güvenliği programı yok muydu?
Yoksa “Proje Yönetimin” de bugünün farklılığı, tanımı yapılmış bu işlerin, bugünün teknolojisi ve bugünün araçları ile nasıl yapılacağında mıdır?
İnşaat Yönetimi iş tanımı içinde yer alan bu 6 işlevi “yönetim” ve “denetim” kavramları altında 2 başlıkta incelesek daha doğru olmaz mı acaba?
İnşaat Proje Yönetiminde “Yönetim” ve “Denetim” olgusu.
Neyi planlar ve yönetiriz? Neyi denetleriz.
Proje, maliyet ve süre; miktar, zaman ve parasal içerikli olup aritmetiksel algoritmaya sahip veri değerlendirme programları içinde incelenmesi gereken kavramlardır. “Yönetim/Planlama” olgusu içinde yer alması gereken bu kavramlar kişilerin yönetim becerisi, kullanılan yazılım ve araçlara veya yönetim kararları doğrultusunda değişkenlik gösterip, farklı miktarda, farklı zamanlarda, farklı maliyetlerde olabilir.
Kalite, sözleşme, iş güvenliği kavramları ise “denetim” olgusu içinde düşünülmelidir. Yöneticinin becerileri ile sınırlandırılmış değerler olmayıp; şartnameler, standartlar, sözleşmeler tarafından belirlenmiş hedeflerdir. Aritmetiksel algoritmalara sahip değillerdir. Bu noktada kullanmamız gereken veri değerlendirme programları değil, uymamız gereken kural, yöntem ve standartlar vardır.