BÜTÇE

İnşaat projelerinde bütçe olgusunu işin safhalarına göre 3 değişik başlık altında ele almak gerekir diye düşünüyorum.

1- Ön bütçe: Ön bütçe tamamen bir CPM çözümünün değerlerine bağlı olarak sizin teklifteki satış ve maliyet değerlerinize göre hesaplanan bütçedir. Bütçe gelirleri, gelecek zaman dilimleri içinde yapacağınız imalatlara bağlıdır. Bu ise iş programında belirlenmiştir. Bütçe giderleri olan kaynak kullanım maliyetleri ise, malzeme ihtiyaç listeleri olarak, yine iş programı tarafından belirlenmiş olup, istenen zaman dilimine göre çıkarılıp raporlanabilen haldedir. Planlanan bütçe değerlerinin hesaplaması için o aktivitelerin ihtiyaç gösterdiği kaynakların alım değerlerine ve o zaman diliminde gerçekleşecek olan imalatların satış değerlerine ihtiyaç vardır. Bunlar ise o işe ait Birim fiyat & Rayiç veri tabanında ve Analiz veri tabanındadır. Bunlardan gelen veriler ile ön bütçe kolaylıkla oluşturulabilir.

2- Planlanan Bütçe: Kaynak kullanım listelerinin, zamansal boyutunun, bir CPM programı tarafından hesaplanması gerektiğini biliyoruz. Planlama programından gelen bu veriler imalatların ihtiyaç gösterdiği her kaynağın, ihtiyaç anında şantiyede olacağı varsayımı üzerine kurulmuştur. Gerçek ise biraz daha farklıdır. İhtiyaç işi aksatmayacak şekilde partiler halinde alınacaktır. Ödemeler belli vadelere bölünerek yapılacaktır. Kısacası malzeme alım kararlarının başka bir veri tabanında alınması gerekmektedir. Bu kararları alabilmek için CPM programından gelen malzeme ihtiyaç listelerinin miktarsal ve zamansal dağılımlarını görmenize ihtiyaç vardır. Aynı şekilde ödeme planına karar verebilmek için de, hem başka bir veri tabanına, hem de bütçe gelirleri ile ödeme karar veri tabanındaki bilgilerin çakıştırılarak doğuracağı sonuçları görebileceğiniz bir nakit akış tablolama programına ihtiyaç vardır.
Planlanan bütçe de; kaynak malzeme giderleri artık stok hareketlerinden, gerçek muhasebe hareketlerinden oluşmaktadır. Malzeme veya işçilik giderlerin hesaplanmasında , artık rayiç kütüğümüzdeki ön varsayım birim fiyatlarımızı kullanamayız. Malzeme ve işçilik maliyet giderleri, şantiyenin gerçek maliyet muhasebe veri tabanından gelmeli, stoklar işin geldiği her noktaya göre kontrol altında tutulmalıdır. İmalatların satış fiyatları, hakediş birim fiyatları değişmeyeceği için bütçe gelirleri, planlanan bütçedeki birim fiyat verilerine göre alınabilir.

3- Gerçekleşen Bütçe: Bu ise başka bir olgudur. Şantiye kendisine en uygun olanı kendince en uygun bütçe ile tariflemiştir. Bu biraz evvel tariflediğimiz “Düşünülen Bütçe” olgusudur. Fakat merkez onlarca şantiyeden ve aynı zamanda merkez giderlerinden de sorumludur. İşlerin tamamını bir bütün olarak düşünmek, işlerin ağırlığı ve önemi doğrultusunda ödeme planını düzenlemelidir. İşte bu noktada olan bütçe “Gerçekleşen Bütçe” dir.

Merkez de yönetimin bu noktada doğru kararlar verebilmesini nasıl sağlayabilirsiniz? İşlerin planlanana göre gerçekleşme oranlarını. Planlanan bütçe ile düşünülen bütçe ve o ana kadar gerçekleşen bütçe değerlerini özet bir tablo ile yönetime sunamazsanız, yönetim kararlarını nasıl doğru bir şekilde yönlendirebilirsiniz?

Kısacası bu amaca uygun bir veri değerlendirme programında, bütçe amaçlı bir programda, bu bilgileri derleyip değerlendirebilirsiniz.